4-مراسم سنتي

  01ـ4: مراسم ازدواج شما زرتشتيان چگونه است ؟

پاسخ : به اين مراسم زن وشويي يعني شريك  شدن  زن و شوهر در امر زندگي گفته مي شود در ايران باستان ازدواج كردن از كارهاي نيك به شمار آمده ، هر پسر و دختر زرتشتي همانند كارهاي ديگر خود بايستي بر مبناي خردمندي با يكديگر ازدواج كنند.

در آيين زرتشتيان چيزي به نام مهريه مرسوم نيست ، تك همسري سفارش شده و پيروي مي شود، جدايي ( طلاق ) نيز مگر در شرايطي ويژه انجام نمي شود ـ زن و شوي تلاش مي كنند تا به سفارش اشوزرتشت در زندگي مشترك خود با انجام كار نيك از يكديگر سبقت بگيرند . 

02ـ4: سدره پوشي چه مراسمي است ؟

پاسخ : از آنجا كه در پيام اشوزرتشت دين پذيري از روي اختيار و به آزادي انجام مي پذيرد ، سدره پوشي درواقع جشن دين پذيري است جشن خردمندي است و فرزندان زرتشتي كه به سنِ آگاهي وانتخاب رسيده اند ( به طورسنتي تا 15 سالگي) در جشني كه از سوي پدر و مادر او سفارش شده است پيراهني سفيد به نام سِدره و از جنس كتان  در زير  لباس بر تن مي كنند و كمربندي بنام كُشتي كه از 72 بند تار پشمي بافته شده است سه دور بر كمر نوجوان بسته مي شودكه به نشان پيروي از انديشه ، گفتار و كردار نيك است و از اين پس او نيز مانند نياكان خود بر آن است تا راستي را گسترش دهد و با كژانديشي مبارزه كند .  

03ـ4: تقويم زرتشتيان چگونه است ؟

پاسخ : درگاه شماري زرتشتي هر سال به 12 ماه سي روزه تقسيم شده است و هر روز نام ويژه اي دارد. در پايان هر سال 5 روز اضافي و پس از چهار سال شش روز اضافي ( كبيسه ) وجود دارد .

نام سي روز هر ماه عبارتند از : 1ـ اورمزد    2ـ بهمن   3ـ ارديبهشت   4ـ شهريور   5ـ سپندارمذ   6ـ خورداد   7ـ امرداد   8ـ دي بآذر   9ـ آذر   10ـ آبان   11ـ خور   12ـ ماه   13ـ تير   14ـ گوش   15ـ دي بمهر 16ـ مهر   17ـ سروش   18ـ رشن   19ـ فروردين   20ـ ورهرام   21ـ رام    22ـ باد    23ـ دي بدين   24ـ دين 25ـ ارد   26ـ اشتاد   27ـ آسمان    28ـ زامياد   29ـ مانتره سپند   30ـ انارم .

و نام پنج روز آخر سال كه ماه گاتابيو نيز گفته مي شود به ترتيب  :  اَهنَوَد ـ اُشتَه وَد ـ  سپِنتَه مَد ـ  وُهوخشَتر ـ  وَهيش تُوايش  و  روز اضافي در سال كبيسه اَوُرداد نام دارد .

               : فلسفه بلند كردن يك انگشت و دو انگشت ( آفرينامه ويسپوخاترم ) به هنگام خواندن4-04

 اوستاي گاهنبار چيست ؟

پاسخ : آفرينامه - ويسپو خاترم ، بخشي از سرود خرده اوستا است كه به هنگام برگزاري جشن ها به ويژه گاهنبار خوانده مي شود. دربخش آفرينامه موبد نخست يك شاخه مورد را با دست راست خود به سوي بالا برافراشته مي كند و در قسمت دوم يعني ويسپوخاترم دو شاخه از مورد را بالا مي برد و در هر دو مورد باشندگان در مراسم انگشت نشانة دست راست و كناري آن را رو به آسمان بالا مي گيرند تا در سخناني كه موبد به زبان اوستايي مي سرايد هم كلام شده باشند سپس باور خود را با حركت دست خود مي بوسند و بر ديده مي گذارند .

ترجمة آفرينامه : براي شهريار و سرور كشور بالاترين توانايي و پيروزي آرزو داريم . براي او زندگاني دراز، تندرستي و سرافرازي را خواستاريم تا در نبرد با كژانديشان و كينه توزان پيروز شود هيچگاه انديشه ، گفتارو كردار بد به سراغ او نيايد .

ترجمه ويسپوخاترم : آرزو داريم كه همواره انديشه ، گفتار و كردار نيك به سراغ ما آيد تا ما نيز از زمرة نيكوكاران روزگار خود باشيم .

05-4 : اوستاهايي كه در مراسم سدره پوشي خوانده ميشود به ترتيب كدامند ؟

پاسخ : نخست اوستاي هرمزد يشت و يا آتش نيايش خوانده مي شود و در اوستاي برساد از ديرزيوي و شادكامي نوجوان ياد مي شود آنگاه اوستاي كشتي آغاز مي گردد و كشتي به كمر بسته مي شود . سپس موبد ونوجوان اوستاي پيمان دين را واژه به واژه تكرار مي كنند و در پايان اوستاي تندرستي سروده ميشود.

06-4  : اوستاي مخصوص سال و سيروزه درگذشتگان به ترتيب كدامند ؟

پاسخ : اوستاي سال پس از نيمروز : نيايش بايسته ـ گاه ازيرن ، آفرينگان دهمان و همازوردهمان.

اوستاي سيروزه پس از نيمروز : نيايش بايسته ، خورشيد و مهر نيايش ، گاه ازيرن ، آفرينگان دهمان ، كرده سروش و همازوردهمان ـ (برگرفته از كتاب اوستاي ودردگان ، انجمن موبدان).

07-4  : اجزا سفره گواه گيري (ازدواج زرتشتيان ) كدامند و به چه معنايي ؟

پاسخ : اجزاء اصلي در سفره جشن گواه گيري چنين است :

سفره سبز ، كله قند سبز، دستمال سبز ابريشمي ، كلاه سبز داماد ، ‌توري سبز عروس ، رنگ سبز به نشانِ امرداد ( جاودانگي و سرسبزي در زندگي )

كتاب اوستا و كمربندِ كُشتي  :  به نشان باور و پايداري در دين زرتشتي

چراغ روشن ، آينه و گلابدان : يادآور فروغ و روشنايي دل و جان 

نقل و شربت : نشان شيرين كامي در زندگي مشترك

نخ و سوزن : نماد پيوند هميشگي عشق و مهرباني در زندگي .

قيچي : نماد پيوند عروس و داماد همكاري مداوم در كارها

تخم مرغ : نشان باروري و سهم پاياني از سوي خانواده عروس

انار : نشان سود بيكران در زندگي و داشتن فرزنداني نيكو

دانه هاي برنج و برگ هاي خشك آويشن : براي آرزوي تندرستي بي شمار در زندگي 

               08- 4 : آيا اجرا و شنيدن موسيقي در آيين زرتشت آزاد است ، آيا در مراسم مذهبـي از موسيقـي استفـاده مي شده است و حالا هم مي شود ؟

 پاسخ : سرودهاي اشوزرتشت ( گاتها ) داراي وزن و ريتم است ، بنابراين سرايش اوستا با           آهنگ ويژه خود همراه مي باشد از سوي ديگر به صدا درآوردن زنگ در آتشكده به هنگام سرودن اوستا و سابقه چند هزار ساله سازهايي مانند تنبور ، ني ودف در ايران باستان نشان دهنده جايگاه ارزشمند موسيقي در فرهنگ ايران و زرتشتيان است .

09-4 : آيا درست است كه در گذشته بجاي هفت “ سين ” ، هفت “ شين ” داشته ايم ؟ در اين صورت آن هفت “ شين ” از چه چيزهايي تشكيل شده بود؟  

پاسخ : در بررسي پژوهشگران ، نخست هفت نوع چيدني از درختان برسفره نوروزي نهاده شده سپس آنها را در سيني هايي قرار داده اند كه به هفت سيني يا هفت سين خلاصه شده است و در برخي از باورها هفت شين هم در سيني هايي كه تعداد آنها هفت عدد يعني نماد مراحل هفت گانه در عرفان زرتشتي است قرار داده اند نوع آنها نيز بستگي به محصول و فرآورده هاي جغرافيايي ، باورهاي قومي و محل داشته است .

10-4 : نیایشهای بایسته به ترتیب کدامند ؟

پاسخ : از زمانی که خرده اوستا تنظیم گردیده بخش های سروش واژ- اوستای کشتی و برساد به عنوان نیایش بایسته برگزیده شده است از سوی دیگر اشوزرتشت در پیام خود به ویژه هات 28 از گاتها نیایش را نه تنها با یاری از کلام بلکه با پیروی از اندیشه و کردارنیک می داند و آن را پیوسته  در هر زمان آرمان دارد .

11-4 : لطفا پنجه کوچک و بزرگ را توضیح دهید ؟

پاسخ : مراسم پنجه کوچک از ده روز مانده به نوروزیعنی روز اشتاد از ماه اسفند آغاز می گردد در این هنگام زرتشتیان در باور سنتی خود به استقبال روان  و فروهر درگذشتگان می روند . با خانه تکانی و زدودن ناپاکی ها از محیط زیست ، محل زندگی و به ویژه اندیشه و رفتارخود به میزبانی مینوی با حضور فروهر درگذشتگان خواهند رفت و در روزهای پنجگانه آخر سال و برای ماه گاتابیو  یعنی روزهای اَهنود - اشتود - سپنته مد - وهوخشتر - وهیشتوایش مراسم ویژه ای با تهیه خوراکی های سنتی و آفرینگان خوانی به استقبال نوروز خواهند رفت .

12-4 : منظور از روشن کردن آتش روی پشت بام در پنجه چیست ؟

پاسخ : زرتشتیان در باور سنتی خود ، پیش از آمدن نوروز هر سال به استقبال روان و فروهر درگذشتگان خود می روند و در سپیده دم روز آغاز سال نو بر بلندی یا پشت بام ها آتش می افروزند و مخلوط آب و برگهای خشک آویشن بر زمین می پاشند تا در باور نمادین خود از آنها بدرقه کرده باشند .

13-4 : اوستای ویژه مراسم گواه گیری بترتیب کدامند ؟

پاسخ : در مراسم گواه گیری ( عقد ) در آغاز اندرزهایی برگرفته از بینش اشوزرتشت از سوی موبد برگزارکننده  و به زبان پارسی به عروس و داماد سفارش می شود و پس از آن متنی به زبان اوستایی که بخش ها یی از اوستای اورمزد یشت و برگرفته از یسنا است سروده می شود .

14-4  : برسم چیست ؟

پاسخ : واژه برسم در اوستا به صورت بَرِسمَن آمده است ، شاخه هایی از نوعی گیاه در ایران باستان بوده که روحانیان در برخي از مراسم آیینی آن را به دست می گرفتند پس  از  آن  از  شاخه های درخت انار و گزاستفاده شده و اکنون در یزشن خوانی ( واژ یشت گاهنبار) از میله های نقره ای به هم بسته شده ،  در برسمدان که بالای آن به شکل ماه است وبه آن ماهروی نیز  می گویند  استفاده  می شود .

  15-4 : آیا درست است که در نیایش یکنفری در زمان خواندن ویسفوخاترم انگشت دست را بالا  نمی برند ؟                          

 پاسخ : خیر، درست نیست  .

16-4 : عده ای بر این باورند که بالا بردن انگشت در ویسفوخاترم به معنی یگانگی اهورامزدا ودو انگشت در آفرینامه در تایید پیامبری اشوزرتشت می باشد ، نظر شما چیست ؟                                                     

 پاسخ : نظر من ترجمه بخش های یاد شده در کتاب خرده اوستا است که پاسخ آن در پرسش ردیف                    

 04-4 آمده است .

17-4 : در نماز ، فقط خرده اوستا خوانـده مي شود يـا بخـش هاي ديگـر از اوستـا را هم شـامل مي شود؟

پاسخ :  بخشي از خرده اوستا را زرتشتيان به صورت سنتي براي نماز بايسته برگزيده اند كه سروش واژ و اوستاي كُشتي است شامل گزيده هايي از يسنا و گاتها ، پيام اشوزرتشت نيز مي باشد

18-4 : آيا كتابي در رابطه با آداب و رسوم مذهبي زرتشتيان نوشته شده كه در صورت عدم دسترسي به موبد ،‌ بامراسم مذهبي و اجراي رسومات آشنا شد؟

پاسخ :  بخشي از آداب مذهبي زرتشتيان در كتاب آداب و رسوم زرتشتيان نوشته اردشير آذرگشسب از انتشارات فروهر آمده است .

19-4  : آيا هنگام نماز گزاردن ، لباس خاصي بايد پوشيد و در مكان خاصي بايد قرار گرفت؟ ‌آيا هنگام نيايش ‌، بدن شخص بايد از هر حيث پاك باشد ؟

پاسخ : به هنگام نماز از تن و لباس و مكان پاك بايد بهره  گرفت زنان و مردان با سرهاي پوشيده يعني روسري و كلاه سفيد رو به سوي روشنايي در نماز حضور مي يابند .

20-4  : براي آشنايي با اعياد و سنت ها و چگونگي  اجراي آن چه منبعي را پيشنهاد مي كنيد؟

 پاسخ :  كتاب از نوروز تا نوروز، نوشته كورش نيكنام از انتشارات فروهر پيشنهاد مي گردد .

  21-4   :‌آيا سروده هاي زرتشت ، تنها همين 17 هات بوده يا بيشتر بوده و در بستر تاريخ از ميان رفته است ؟

پاسخ : اطلاع كافي نداريم ولي از آنجا كه پيام اشوزرتشت در بين 72 هات يسنا قرار گرفته است بيگمان دست نخورده باقي مانده است .   

22-4  : آيا در آيين زرتشتي حديث و يا به نوعي نقل قول در باره مسائل مذهبي از شخصي آورده شده يا اينكه اوستا همه چيز را گفته است ؟

پاسخ : نوشته ها و روايت هايي به نام ادبيات پهلوي و از زمان ساسانيان باقي مانده است كه برخي از آن ها باور انديشمندان آن زمان است و هماهنگي با پيام اشوزرتشت ندارد . 

  23-4  : زرتشتیان در روز چند بار نماز می خوانند ؟     

پاسخ : نماز باید در تمام لحظه ها باشد و هر شخص با اندیشه ، گفتار و کردار نیک خود با هنجار اشا همراه باشد از زمان ساسانیان پنج گاه یا وعده نماز تعیین شده که در هر شبانه روز به نیاش خداوند و سپاسگزاری از داده های نیک او پرداخته می شود .

 24-4  : نماز روزانه زرتشتیان دارای چه مفهوم و عباراتی می باشد ؟  

پاسخ : نماز روزانه زرتشتی درخرده اوستا و از زمان ساسانی تنظیم گردیده است . از بخش های یسنا و یشت ها برگرفته شده و در قسمت سروش واژ و اوستای کٌشتی ترجمه آن چاپ شده است دراین نماز به سرور خانه ، شهر ، کشور و دین درود فرستاده شده . ضمن ستایش خداوند یکتا برای  بخشش داده های نیک ، برای زنان و مردان نیک اندیش،  خوش گفتار و درست کردار آرزوی زندگی خوب همراه با دارایی شادی آور و فرزندان نیک شده به همبستگی انسانها و دوری آنها از کژاندیشی اشاره شده و پیمان وابستگی به آیین راستی همگام با صلح و آرامش در نماز برای هر فرد با خداوند برقرار می گردد و اشوزرتشت در هات 28 ازیسنا ( گات ها ) به نماز و نیایش سفارش کرده و آرزومند است که هر انسان با بهره مندی از خرد رسا و دانش زمان بر آن باشد تا با تلاش وکوشش خود در سازندگی و تازه شدن هستی نقش داشته باشد که روان گیتی خشنود گردد وهنجار اشا همواره پویا و پایدار بماند . 

25-4  آيا در هيچيك از آئينها و مراسم زرتشتى از منجى بنام 'سيوشانس' نام برده ميشود، كدام مراسم  و چه زمانى اين آئين برگزار ميشود ؟ 

در آفرينگان خواني كه بخشي از سرايش اوستا به هنگام مراسم گهنبار است به روان و فروهر درگذشتگان از كيومرس تا به سيوشانس درود فرستاده مي شود . 

26-4    چرا وقتي كسي جلو آتش هست ، بايد با پارچه دهان خود را بپوشاند؟

آتش يكي از نمادهاي پاك كننده در فرهنگ ايران باستان است و در كنار آب ، هوا و خاك ارزش ويژه اي دارد .

آتشي كه در آتشگاه نگاه داري مي شود شباهت زيادي به موجود زنده دارد زيرا تنفس مي كند ، گرما بخش است ، به خوراك نياز دارد ، شعله هاي آن حركت دارد با روشنايي و گرماي خود از پديده هاي سود بخش بوده و دروغ در ذات او جايگاهي ندارد از اين رو هنگامي كه آتش بان براي خوراك دادن و اضافه كردن چوب به آتش به سرودن نيايش اوستايي مشغول مي شود با احترام ويژه اي كه نبايد بازدم تنفسي و يا قطرةاي از آب دهان به اين پديده پاك برسد و ناپاك شود پارچه اي سپيد هماهنگ آنچه پزشكان به هنگام جراحي استفاده مي كنند بر دهان خود مي گذارند .

27-4    آيا در دين زرتشت ،نماز جماعت وجود دارد،اگر هست چگونه مي باشد؟

افراد به هنگام شركت در آيين هاي ديني وسنتي همانند گاهنبارها ، مراسم درگذشتگان، جشن ها و... با اختيار به شكل همگاني نيز نيايش مي كنند. آنان اوستاهاي بايسته ويا بخش هايي برگزيده از گاتها يا اوستا را با يكديگر زمزمه مي كنند.

28-4  نيايش مخصوص مراسم زايش اشوزرتشت كدامند؟

در آيين بزرگداشت زادروز اشوزرتشت، نيايش ويژه اي پيش بيني نشده است. چنانچه بخش هايي از سرودهاي گاتها براي پاسداشت انديشهء والاي اين پيامبر انتخاب و با آهنگ سنتي آن سروده و تفسير شود، نيايشي شايسته خواهد بود.

29-4    مراسم آفرينخواني چيست و چگونه انجام مي شود؟

آفرينگان خواني، برپايي آييني سنتي است كه در آن سرودهايي از خرده اوستا مانند آفرينگان گهنبارو آفرينگان دَهمان براي شادماني روان و فروهردرگذشتگان و براي ديرزيوي و شادزيوي نيكوكاران با

30-4    آتش بهرام بعني چه؟

آتشي كه در هرشهر از احترام بالاتري برخورداربوده و همچون موجود زنده اي توسط آتش بان نگهداري مي شود تا گرما و روشنايي دروني انسان را يادآور شود و همچون پرچمي به هويت ملي ايرانيان اشاره  مي كند ، آتش ورهرام ( بهرام) نام دارد.

26-4    چرا وقتي كسي جلو آتش هست ، بايد با پارچه دهان خود را بپوشاند؟

آتش يكي از نمادهاي پاك كننده در فرهنگ ايران باستان است و در كنار آب ، هوا و خاك ارزش ويژه اي دارد .

آتشي كه در آتشگاه نگاه داري مي شود شباهت زيادي به موجود زنده دارد زيرا تنفس مي كند ، گرما بخش است ، به خوراك نياز دارد ، شعله هاي آن حركت دارد با روشنايي و گرماي خود از پديده هاي سود بخش بوده و دروغ در ذات او جايگاهي ندارد از اين رو هنگامي كه آتش بان براي خوراك دادن و اضافه كردن چوب به آتش به سرودن نيايش اوستايي مشغول مي شود با احترام ويژه اي كه نبايد بازدم تنفسي و يا قطرةاي از آب دهان به اين پديده پاك برسد و ناپاك شود پارچه اي سپيد هماهنگ آنچه پزشكان به هنگام جراحي استفاده مي كنند بر دهان خود مي گذارند .

27-4    آيا در دين زرتشت ،نماز جماعت وجود دارد،اگر هست چگونه مي باشد؟

افراد به هنگام شركت در آيين هاي ديني وسنتي همانند گاهنبارها ، مراسم درگذشتگان، جشن ها و... با اختيار به شكل همگاني نيز نيايش مي كنند. آنان اوستاهاي بايسته ويا بخش هايي برگزيده از گاتها يا اوستا را با يكديگر زمزمه مي كنند.

28-4نيايش مخصوص مراسم زايش اشوزرتشت كدامند؟

در آيين بزرگداشت زادروز اشوزرتشت، نيايش ويژه اي پيش بيني نشده است. چنانچه بخش هايي از سرودهاي گاتها براي پاسداشت انديشهء والاي اين پيامبر انتخاب و با آهنگ سنتي آن سروده و تفسير شود، نيايشي شايسته خواهد بود.

29-4    مراسم آفرينخواني چيست و چگونه انجام مي شود؟

آفرينگان خواني، برپايي آييني سنتي است كه در آن سرودهايي از خرده اوستا مانند آفرينگان گهنبارو آفرينگان دَهمان براي شادماني روان و فروهردرگذشتگان و براي ديرزيوي و شادزيوي نيكوكاران با آهنگ خوانده مي شود و هم زمان با آن چند نمونه از ميوه هاي فصلي نيز بريده شده و با مخلوط خشكباركه فراهم شده پس از مراسم به عنوان ميوه  وَردرين و لُرك به باشندگان هديه مي شود.

30-4    آتش بهرام بعني چه؟

آتشي كه در هرشهر از احترام بالاتري برخورداربوده و همچون موجود زنده اي توسط آتش بان نگهداري مي شود تا گرما و روشنايي دروني انسان را يادآور شود و همچون پرچمي به هويت ملي ايرانيان اشاره  مي كند ، آتش ورهرام ( بهرام) نام دارد.

PwiÛ ée¿¤ éF P¡ÊpF

ÝèìzC ée¿¤ éF P¡ÊpF